Namunaviy test

Mehnatga oid munosabatlar mehnat toʻgʻrisidagi qonunchilik va mehnat haqidagi boshqa huquqiy hujjatlar bilan tartibga solinadi. Mehnat haqidagi boshqa huquqiy hujjatlar qaysi qatorda notoʻgʻri koʻrsatilgan?

Mehnat qonunchiligi boʻyicha kimlar xodim sifatida yakka tartibdagi mehnatga oid munosabatlarning subyekti boʻlishi mumkin?

Xodimning mehnatga oid huquq layoqati qaysi qatorda toʻgʻri koʻrsatilgan?

Xodimning mehnatga oid huquq layoqati va muomala layoqati nechi yoshdan yuzaga keladi?

Jismoniy shaxslar ham yakka tartibdagi mehnatga oid munosabatlarning subyektlari boʻlishi mumkin. Qaysi qatorda yakka tartibdagi mehnatga oid munosabatlarning subyekti sifatida jismoniy shaxslar notoʻgʻri koʻrsatilgan?

Mehnat shartnomasining taraflari qaysi qatorda toʻgʻri koʻrsatilgan?

Mehnat shartnomasiga kiritilishi shart boʻlgan shartlar qaysi qatorda toʻgʻri koʻrsatilgan?

1. ish joyi, mehnat vazifasi va ishning boshlanish sanasi
2. mehnatga haq toʻlash shartlari (shu jumladan xodimning tarif stavkasi yoki maoshi miqdori, qoʻshimcha toʻlovlar, ustamalar va ragʻbatlantiruvchi toʻlovlar)
3. xodim bilan muddatli mehnat shartnomasi tuzilgan taqdirda mehnat shartnomasining muddati, shuningdek muddatli shartnomani tuzish uchun asoslar
4. ish vaqti va dam olish vaqti rejimi hamda taʼtil
5. ish joyidagi mehnat sharoitlarining xususiyatlari koʻrsatilgan holda normal sharoitlardan farq qiladigan sharoitlardagi ish uchun kafolatlar va kompensatsiyalar, agar xodim mazkur ishga qabul qilinayotgan boʻlsa
6. zarur boʻlgan hollarda ishning xususiyatini belgilaydigan shartlar (koʻchma, sayyor, yoʻldagi, ishning boshqa xususiyati)

Qonunchilikda mehnat shartnomasi shartlarining haqiqiy emaslik shartlari belilangan. Qaysi qatorda ushbu shartlar toʻgʻri koʻrsatilgan?

1. xodimning holatini mehnat toʻgʻrisidagi qonunchilikka va mehnat haqidagi boshqa huquqiy hujjatlarga nisbatan yomonlashtiradigan shartlar
2. mehnat va mashgʻulotlar sohasida kamsitishni taqiqlash toʻgʻrisidagi talablarni buzadigan shartlar
3. majburiy mehnatni taqiqlash haqidagi talablarni buzadigan shartlar
4. xodimni qonunga xilof harakatlarni yoki ham xodimning, ham boshqa shaxslarning huquqlarini buzadigan, hayoti va sogʻligʻiga tahdid soladigan, shaʼniga, qadr-qimmatiga yoki ishchanlik obroʻsiga putur yetkazadigan harakatlarni amalga oshirishga majburlaydigan shartlar
5. ustamalar va ragʻbatlantiruvchi toʻlovlarini kamaydiradigan shartlar

Qonunchilikda mehnat shartnomasi muddati boʻyicha nomuayyan muddatga yoki muddatli mehnat shartnomasiga boʻlinadi. Bunda, muddatli mehnat shartnomasining eng uzoq muddati qanchada muddatdan oshmasligi kerak?

Navoiy viloyati markazida faoliyat yuritayotgan sut va sut mahsulotlari ishlab chiqarishga ixtisoslashgan “Shirin-qaymoq” xususiy korxonasida inson huquq va erkinliklari taʼminlanmayotganligi masalasi yuzasidan bir guruh ishchilar mulkdorga murojaat qilishdi. Oʻz murojaatlarida mehnat sharoiti, ijtimoiy tenglik hamda mehnatga yarasha haq toʻlanmasa mazkur holat yuzasidan prokuraturaga murojaat qilishlari, shuningdek korxona foyda koʻrmasdan ishlash bilan birga sut mahsulotlarini yetarli darajada qayta ishlamasdan isrof qilinayotganligi faktini kerakli organlarga maʼlum qilgan holda ushbu korxonaning kichik biznes subyekti sifatida barcha imtiyozlardan mahrum qilinishiga erishishlarini maʼlum qilishdi.

Bunga javoban esa korxona rahbari u mulkdor ekanligi hamda xohlagan ishini qilishi mumkinligini maʼlum qilgan holda murojaat qilgan barcha ishchilar bilan mehnat shartnomasini bekor qildi.

Vaziyatga huquqiy baho bering.